‘Little Broken Hearts’: Tự sự nơi con tim tan vỡ

“Little Broken Hearts” của Norah Jones là tuyển tập những ca khúc viết về nỗi đau khi tình yêu tan vỡ. Album có phần âm nhạc đột phá, tách biệt với phong cách Jazz quen thuộc mà nữ ca sĩ theo đuổi.

(*) Bài review album Little Broken Hearts được cập nhật ngày 29/5 năm 2022, đúng 10 năm sau khi album ra mắt (đâng cập nhật, vui lòng quay lại sau).

“Tôi luôn được nghe kể rằng bạn sẽ viết ra những ca khúc hay hơn khi trải qua vài chuyện chết tiệt. Điều đó thật tệ, nhưng lại đúng!”, đó là lời Norah Jones thốt ra khi trả lời phỏng vấn Rolling Stone.

Như để chứng minh lời nói, cô lao vào thực hiện Little Broken Hearts ngay sau khi chia tay bạn trai. Với nhiều người, nhất là những ai đã quen với Norah Jones của bốn album trước, đây có thể chưa hẳn là một album “hay hơn”, thậm chí sẽ là một thất vọng lớn.

Một Norah Jones khác

Nhưng đúng như lời Brian Burton – người sản xuất album, nổi tiếng với nghệ danh Danger Mouse – thì “rõ ràng nó rất khác so với những gì Norah Jones từng thực hiện”.

Chẳng hạn như việc cô chưa bao giờ chơi bass trong các album trước đây. Hay dễ nhận thấy nhất là Norah đã bỏ đi hình ảnh “chơi piano hát nhạc jazz” quen thuộc để thử nghiệm với những thể loại mới, âm thanh mới.

Album bắt đầu bằng Good Morning – một lời chào buổi sáng nhẹ nhàng nhưng có phần mệt nhoài. Đâu rồi cảm giác êm dịu của Don’t Know Why – bài mở màn Come Away With Me (2002)? Đâu rồi nét tinh nghịch của Chasing Pirates – bài mở màn The Fall (2009)?

Tất cả còn lại chỉ là cảm giác vô định. Người hát không biết nên bắt đầu ngày mới ra sao khi mà tỉnh giấc thì người yêu cô đã không còn bên cạnh.

Thực ra là hai buổi sáng. Buổi sáng thứ nhất, cô nói với anh rằng cô lại muốn ra đi. Và có lẽ lần này là lần cuối cùng, vì phải có “một hành động, hay cảm giác nào đó mạnh mẽ lắm” mới có thể giữ chân cô ở lại. Sau tất cả những cố gắng đến mỏi mệt, cô đành khoanh tay, mọi quyết định tuỳ thuộc vào nơi anh.

Khi phần lời hai (verse 2) nối tiếp cũng là lúc buổi sáng thứ hai bắt đầu. Lúc này, chính anh lại là người ra đi. Chỉ còn lại một mình, cô không thể ngủ được. Cô đã nhận được câu trả lời. Thế nên cô đành nói lời chào cho chính mình và tiếp tục sống mà không có anh.

Lời chào buổi sáng bắt đầu ngày mới lại là dấu chấm hết kết thúc một cuộc tình. Giọng Norah mỏng manh như hơi thở trên nền synth réo rắt cùng tiếng guitar từ tốn, rải rác là organ cộng thêm tiếng violin dần xuất hiện ở cuối, tất cả tạo nên một không khí hết sức buồn bã.

Tuy nhiên, phải đến track thứ hai thì Norah mới thực sự “chào tạm biệt”.

Cái không khí u ám của track mở đầu đã tan biến, thay vào đó là tiếng keyboard réo rắt, bass và trống đập thình thịch. Nếu như Good morning là nỗi phân vân, sự yếu đuối trong tình yêu thì Say Goodbye là sự lột xác hoàn toàn. Giờ thì cô đã lấy lại thế chủ động, cất từng lời hát đầy dửng dưng: “tôi cũng cóc cần anh nữa”.

Sự trả thù ngọt ngào

Little Broken Hearts không chỉ dừng lại ở sự chia ly của một album thất tình (break-up album). Hãy xem các ca khúc như là “những câu chuyện nhỏ trong một bức tranh lớn” theo lời Norah.

Cả album tập trung khai phá những góc tối của tình yêu, có chia tay, có lừa dối, ngoại tình, và cả sự trả thù.

Ví như 4 Broken Hearts, kể về một cuộc tình lén lút giữa hai con người đều đã nửa kia của riêng mình.

Lời hát bức rứt: “Nên anh cố thay thế em/ nhưng chẳng thể được bao xa … Nên em cố đáp trả anh/ nhưng chỉ nhận được những vết sẹo…”

“Em cố gắng xoá bỏ anh/ nhưng cũng chẳng thể được bao xa/ là bao/ so với anh/ Bởi vì/anh vẫn/ có thể phá nát tim em”.

Dù cố gắng đến mấy cũng không tìm ra lối thoát, cuối cùng những gì để lại là những trái tim tan vỡ của bốn con người.

Viết về sự trả thù, ca khúc chủ đề Little Broken Hearts vang lên như một tuyên ngôn: “Những con tìm tan vỡ bé nhỏ của đêm tối/ Chầm chậm cầm lấy lưỡi dao của mình/ Trên con đường đến cuộc chiến/ Đêm nay họ muốn trả thù”.

Phải nói rằng chưa khi nào phần lời Norah viết lại trở nên đen tối như thế này. Cô cũng không ngần ngại nhắc đến kẻ thứ ba trong chuyện tình của mình: “Cô ấy hai mươi, cô ấy yêu anh, và anh sẽ chẳng bao giờ biết được điều đó khiến em buồn như thế nào” (She’s 22).

Thậm chí, cô còn sẵn sàng dùng tên kẻ ngoài cuộc để đặt hẳn cho một ca khúc (Miriam). Hai bài hát dành tặng người tình và người tình của người tình. Nhưng trong khi She’s 22 vẫn còn chút dịu dàng quyến luyến với những câu hỏi đầy trăn trở (“Ả có làm anh hạnh phúc”, “Anh có thực sự hạnh phúc?” ) thì Miriam lại khiến người ta phải phát sợ vì một hình ảnh Norah Jones dữ tợn khác thường.

Giai điệu bài hát quá ngọt ngào, giọng Norah Jones quá ngọt ngào, nhưng phần lời lại chẳng hề ngọt ngào: “Miriam, quả là một cái tên đẹp. Tao sẽ nhắc đi nhắc lại cho tới khi mày chết… Miriam, mày biết mày đã làm gì sai với tao. Nên tao sẽ mỉm cười khi lấy mạng mày”.

Dấu ấn Danger Mouse trong Little Broken Hearts

Cách đây 10 năm, Norah Jones giới thiệu album đầu tay Come Away With Me, lập tức đưa cô lên hàng ngôi sao với 8 giải Grammy và hàng triệu bản được bán ra toàn cầu. Album làm sống lại thể loại jazz pop, biến nó trở thành thứ âm nhạc phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể nghe được dù trong quán cafe hay phòng làm việc tại gia.

Nay, Little broken hearts tiếp tục là cột mốc quan trọng trong sự nghiệp Norah Jones khi cô quyết định bỏ jazz để hát indie pop. Tất nhiên, cú chuyển mình đầy bất ngờ này không thể thành công nếu thiếu vắng bàn tay kỳ tài của Brian Burton – tức Danger Mouse.

Trong làng nhạc Âu – Mỹ, Danger Mouse vốn chẳng phải là cái tên xa lạ. Anh nổi lên từ năm 2004 khi thực hiện The Grey Album – một sản phẩm mash-up (pha trộn) giữa phần lời Jay-Z viết trong The Black Album và lớp nhạc cụ của The Beatles trong White Album.

Kể từ đó, Danger Mouse nhanh chóng trở thành cái tên được nhiều ca sĩ săn đón, từng 5 lần có mặt trong bảng đề cử Grammy hạng mục Nhà sản xuất của năm. Đặc biệt, anh từng đánh bại các tên tuổi lẫy lừng như Dr. Luke và RedOne để vinh dự nhận kèn vàng vào năm 2011.

Thực ra, Little Broken Hearts không phải là sản phẩm đầu tiên Norah Jones hợp tác Danger Mouse. Trước đó, bộ đôi từng cùng nhau thực hiện Rome – dự án album riêng của Danger Mouse và nhà soạn nhạc Daniele Luppi. Trong album, nữ ca sĩ sinh năm 1979 góp giọng chỉ ba bài nhưng cũng đủ tạo thành dấu ấn khó quên.

Song, Little Broken Hearts vẫn luôn đáng mong chờ vì nó là sự kết hợp chính thức giữa một nhà sản xuất chuyên trị hip-hop và rock và một ca sĩ chuyên hát jazz. Hơn nữa, trong album cá nhân, Norah Jones có nhiều cơ hội để tung tẩy với cảm xúc thật của bản thân hơn.

Dù cá tính giọng ca Don’t Know Why vốn đã rất mạnh, người nghe đều nhận rõ hình bóng Danger Mouse trong từng ca khúc của Little Broken Hearts. Anh không chỉ tạo dấu ấn cá nhân bằng những âm thanh riêng, mà còn phát huy tối đa giọng hát – vốn mỏng và nhẹ – của Norah Jones để tạo thành những bản pop lôi cuốn.

Điển hình là Happy Pills – đĩa đơn mở màn album. Qua bàn tay Danger Mouse, sáng tác có ca từ đơn giản, ngắn gọn này lại trở thành một ca khúc bắt tai. Phần âm nhạc thì nhấn nhá, rộn ràng đến mức người nghe có thể nhảy theo được.

Giọng Norah quyết liệt và thẳng thừng: “Tôi sẽ tống cổ anh ra khỏi đầu mình, xéo ngay!”, rồi lại hỏi như bỡn cợt (How does it feel to be you right now dear), nhưng cũng đầy tha thiết khi van xin được ra đi (Please just let me go). Nhịp bài hát được ngắt ngắn gọn và dứt khoát, hoà âm khô lạnh với trống và bass, đoạn guitar điện vang lên một cách rất funky. Giờ thì ai bảo khán giả của Norah Jones chỉ biết ngồi một chỗ mà không thể đứng lên nhún nhảy cùng cô?

Trống và bass cũng là những gì đã làm nên Say Goodbye. Hai bài hát quyết liệt nhất về việc sự chia tay lại là hai bài mang đậm dấu ấn Danger Mouse nhất.

Buồn ơi ta xin chào mi…

Phần còn lại của Little Broken Hearts có chất lượng đồng đều. Đáng lẽ ra không nên highlight bất kỳ một bài nào, nhưng 4 track giữa album lại là những bài ấn tượng nhất, như một sự sắp đặt vô tình hoặc cố ý. Đôi khi chỉ là một phần lời tuy đơn giản, nhưng cấu trúc như một bài thơ (After The Fall). Hay là tiếng guitar đầy ám ảnh mở đầu 4 Broken Hearts. Hay phần điệp khúc dữ dội như sóng biển lặp đi lặp lại ở cuối: “Take it back, take it back…”.

Và tất nhiên, những gì của một Norah trước kia vẫn còn lại trong Little Broken Hearts, dù chỉ là chút ít. Theo đánh giá chủ quan thì bài đậm chất Norah Jones nhất là Out On the Road. Thế nhưng, bài hát cũng là những gì mà Norah chưa từng làm trong âm nhạc của mình, với nhịp điệu nhanh và giọng hát tràn đầy niềm vui thực sự khi nói “I’m leaving”.

Bên cạnh đó, vẫn có những bài mà phần hoà âm được tối giản hoá, chỉ dùng cello và guitar làm chủ đạo (Travellin On), hay guitar và piano (She’s 22).

Từng lời hát cất lên qua giọng hát ngọt ngào của Norah Jones vẫn dễ dàng làm nhói tim người nghe: “Này/ em quá yếu đuối/ có quá nhiều thứ để tranh đấu/ với một dĩ vãng quá sâu đậm… Này/ đừng quá khắc nghiệt với bản thân/ em sẽ ổn mà”.

Những khi đó, cô gái yếu đuối và mệt mỏi trong bài đầu tiên mới trở lại. Dù hờn giận nhưng vẫn tràn đầy quan tâm: “Em sẽ đứng mãi trên ngọn đồi khuất sâu này và nhìn về phía thung lũng xa xăm nơi anh”.

Sau tất cả, album Little Broken Hearts khép lại bằng All A Dream như một nguyện ước. Bởi vì cho dù có nói chia tay đến bao nhiêu lần, thì sâu thẳm trong từng câu chữ vẫn là nỗi tiếc nuối. Bài hát dài nhất album như một lời thú nhận muộn màng sau tất cả những trả thù ngọt ngào, lừa dối và mất mát.

Cứ như vậy, từng ca khúc trong Little Broken Hearts dần hé lộ về hai con người, hai tính cách khác biệt của Norah Jones: lúc mỏng manh, khi dữ dội; lúc ngọt ngào, khi chua ngoa; mềm mại rồi lại gai góc.

Cứ như vậy, Little Broken Hearts đưa Norah Jones ra khỏi cái bóng jazz và dần bước vào thế giới indie pop. Ở đó, cô chơi đùa cùng cảm xúc, biến nỗi đau trở thành những

Cứ như vậy, Little Broken Hearts dễ dàng giành lấy một vé Album của năm 2012, một sản phẩm mà không một người yêu nhạc nào nên bỏ qua.