Broken Embraces (2009)

Ngay từ lần đầu tiên gặp Lena, Mateo đã cảm thấy trái tim mình đập một nhịp khác. Cái khao khát được trở thành diễn viên điện ảnh chưa bao giờ bị dập tắt, nay lại tỏa sáng trên gương mặt nàng, từ ánh mắt cho đến nụ cười. Không cần nhiều thời gian để suy nghĩ, tự chàng đạo diễn đã quyết định vai diễn này là của nàng, trái tim mình cũng thuộc về nàng. Broken Embraces (2009), dù lướt đến rất nhiều chủ đề, từ ung thư cho đến đồng tính, thuốc phiện, từ ghen ghét đố kỵ cho đến phản bội lừa dối, thì bật lên cả vẫn là tình yêu của đôi trai gái ngay từ cái lần đầu tiên ấy. Song, không lãng mạn đơn thuần theo kiểu minh tinh Hollywood, cuộc tình này vốn sinh ra là để hứng chịu nhiều đau đớn, kể cả máu và nước mắt.

Điều đáng nói là tác giả kịch bản (kiêm đạo diễn) Pedro Almodóvar đã không thỏa hiệp với cách dẫn truyện dễ dãi như vậy. Ông bắt đầu bộ phim của mình vào thời điểm mười bốn năm sau đó, khi Mateo giờ đây đã già, sự nghiệp đạo diễn cũng không còn vì đôi mắt đã bị mù lòa. “Sống một đời người vốn chẳng đủ, nên tôi bịa ra bút danh Harry Caine”. Với tên mới và cuộc đời mới, có lẽ những dĩ vãng quá khứ cũng không còn ràng buộc gì nhiều đối với Mateo. Bằng chứng là khi nghe tin Emesto Martel đã chết, ông cũng chẳng tỏ chút muộn phiền mà lao ngay vào màn ái ân nóng bỏng.

Lẽ ra cái tin Ernesto Martel chết ít nhất cũng phải gợi cho Mateo một chút gì đó. Bởi bấy lâu nay, mặc nhiên hắn vẫn được xem là thủ phạm cướp đi ánh sáng của ông và là kẻ đã ra tay chia cắt mối tình đẹp đẽ năm nào. Câu chuyện trở lại với nàng Lena khi đó vẫn còn là cô thư ký xinh đẹp của Ernesto. Vì trót mang ơn ông sếp đã cưu mang người cha trong lúc đớn đau hoạn nạn, nàng đồng ý sống chung với hắn dẫu cho gã đàn ông vốn đã lớn hơn mình cả chục tuổi. Bản thân nàng biết mối quan hệ này sẽ chẳng đi vào đâu, vì trước đó hắn đã kết hôn rồi ly dị không biết bao lần. Và điều quan trọng là, nàng không hề có tình yêu.

Khi tình yêu đến cũng là lúc bi kịch bắt đầu. Gã trai già Ernesto ngay lập tức nổi cơn ghen trước sự có mặt của tên đạo diễn trẻ tuổi. Hắn sai con trai theo dõi nhất cử nhất động của người tình, tạo ra một tình huống khá hài hước. Gã con trai vốn ẻo lả, để tóc như con gái, trở thành tay sai đắc lực của bố, vừa đóng vai thám tử theo dõi đối tượng, vừa quay phim lại một cách bệnh hoạn. Cũng vì vậy mà nhân vật tưởng chừng chỉ để tạo ra tiếng cười này hóa ra lại trở thành một điểm quan trọng của bộ phim. Trong bi có hài, mà cái tưởng hài cuối cùng lại là bi. Chính cậu con trai là người duy nhất chứng kiến những giây phút cuối cùng của câu chuyện tình, điều mà ngay cả người trong cuộc cũng không thể nắm rõ. Mười bốn năm sau, cậu ta (nay đã thừa nhận mình là người đồng tính) chủ động tìm về người xưa như để tìm cách chuộc những lỗi  lầm mà người bố gây ra.

Như vậy, kịch bản của Pedro Almodóvar được viết như một tiểu thuyết nhiều chương hồi, đặt trong một bối cảnh chung là thủ đô Madrid xinh đẹp, đan xen giữa hai câu chuyện về quá khứ và hiện tại mà một bên là chuyện tình buồn năm 1994 và một bên là Mateo vào những ngày mù lòa năm 2008. Ngoài ra, Broken Embraces còn sử dụng thủ pháp phim lồng phim với Girls and Suitcases là tên gọi bộ phim cuối cùng của Mateo do Lena đóng vai chính. Câu chuyện tình lãng mạn được xây dựng thông qua trình làm phim dưới hình thức vụng trộm. Đôi khi chỉ là những cử chỉ không lời, những ánh mắt biết nói. Nhưng khi không thể chịu đựng được sự dấu diếm, chẳng còn cách nào khác hai con người ấy đành lao vào nhau như những con thú hoang dại.

Cũng chính lúc này, Pedro Almodóvar thể hiện tài năng đạo diễn của mình trong từng góc máy. Ngay cả khi bộ phim không nhường hết đất diễn cho Penélope Cruz như trong Volver (2006) thì cô vẫn cứ tỏa sáng. Đặc biệt là trường đoạn Lena ngồi trong cánh gà thử hết bộ tóc giả này đến bộ tóc giả khác. Mateo chỉ đơn giản yêu cầu cô quay lại, nhìn vào anh và mỉm cười như một người mẫu. Song, nữ minh tinh người Tây Ban Nha không cần cố gắng nhiều vẫn có thể đánh bại vô số cô chân dài khác. Dẫu khi ấy đã ở tuổi 35 nhưng Penélope vẫn luôn xinh đẹp, đặc biệt là trong phim của Pedro.

Một cảnh quay khác cũng đáng nhớ của bộ phim là khi Lena diễn cảnh cắt cà chua và khóc. Chỉ một khoảnh khắc ngắn ngủi vài giây nhưng lại đậm chất nghệ thuật, vừa thể hiện được nội dung “phim-lồng-phim” vừa cho thấy phong cách đặc trưng của Pedro là luôn ưa chuộng tông màu ấm nóng, đặc biệt là màu đỏ.

Đoạn kết của bộ phim chắc hẳn cũng mang lại nhiều suy nghĩ. Hình ảnh “nụ hôn cuối” vốn được sử dụng rất nhiều lần trong âm nhạc, điện ảnh và cả văn học nhưng lại không hề sáo mòn trong Broken Embraces. Điều cuối cùng anh nhìn thấy chính là gương mặt em. Điều cuối cùng em cảm nhận được là vị ngọt nơi đôi môi anh. Đôi khi con người ta sống cả đời chỉ vì một khoảnh khắc. Đôi khi người ta nhớ cả đời chỉ là một khoảnh khắc. Mỗi bộ phim của Pedro Almodóvar cũng như vậy, luôn có ít nhất một khoảnh khắc nào đó để người xem ghi nhớ.