Trong album phòng thu thứ tư – “30” – Adele gửi lời xin lỗi con trai, van xin Chúa cứu giúp ở khoảnh khắc lạc lối nhất cuộc đời.
Hôn nhân đổ vỡ có thể dẫn đến những hệ lụy gì, Adele là người nắm rõ trong lòng bàn tay.
Khi ngôi sao chưa đầy ba tuổi, cha cô ký đơn ly dị, dứt áo ra đi mặc cho con gái lớn lên trong ngôi nhà thiếu vắng tình cha. Suốt ba thập niên, mối quan hệ giữa hai người khó thể gọi là suôn sẻ, nhưng “họa mi nước Anh” chưa từng chối bỏ đấng sinh thành ngay cả khi đã nổi tiếng.
Gạt mọi hờn giận, Adele vẫn kịp ngồi bên giường bệnh của cha khi ông trút hơi thở cuối cùng vì ung thư, đúng sáu tháng trước ngày 30 phát hành. Nữ ca sĩ như cũng trút được gánh nặng trong lòng, thấy trong mắt cha là hình ảnh chính mình: đang ôm một con tim tan nát và một cuộc hôn nhân không còn nguyên vẹn.
Sang chấn tâm lý hậu ly hôn
Ba mươi tuổi, Adele có thể là ca sĩ thành công trong âm nhạc – với bốn album phòng thu, hàng chục giải thưởng lớn nhỏ, có mặt trong danh sách nghệ sĩ bán đĩa chạy nhất mọi thời – nhưng luôn là kẻ thất bại trong tình yêu.
Từ rung động đầu đời trong 19 đến cảm xúc thất tình trong 21, 25, những ca khúc được yêu thích nhất trong sự nghiệp Adele đều viết về tình yêu tan vỡ.
30 không phải ngoại lệ. Album được thực hiện trong khoảng thời gian nữ ca sĩ hoàn tất thủ tục ly dị chồng Simon Konecki – người cô hẹn hò từ năm 2011 – đặt dấu chấm hết cho cuộc hôn nhân kéo dài ba năm. 12 ca khúc được sắp xếp để tạo thành tuyển tập ghi lại cảm xúc của người phụ nữ đối mặt với những sang chấn tâm lý hậu ly hôn, dẫu đi qua nửa cuộc đời vẫn không hiểu hết về tình yêu.
Bài hát mở màn, Strangers by nature, bắt đầu bằng hình ảnh Adele cầm hoa ghé thăm “nghĩa trang” trong trái tim mình. Đây không phải lần đầu, cũng chẳng phải lần cuối. Cứ mỗi dịp kỷ niệm, cô sẽ mang hoa đến tặng “tất cả người tình hiện tại và trong bóng tối”, giờ đều lướt qua như kẻ xa lạ.
Vẫn là Adele với ca từ đau đớn về tình yêu, nhưng giọng hát không còn toát lên vẻ tức giận của Rolling in the Deep hay vị chua chát của Send My Love (To Your New Lover). Trái lại, cô xử lý từng nốt nhạc bằng sự dịu dàng như đang tự vỗ về, an ủi con tim.
“Tôi sẽ tôn trọng và nói xin lỗi”, người hát thú nhận rồi giải thích rằng mình đã thay đổi: trước đây cô chưa từng thấy bầu trời có màu này, giờ để ý mọi thứ đến từng chi tiết!
Trong Someone like you, trái tim Adele vỡ ra từng mảnh thì đến Strangers by nature, nó hóa thành sắt đá. Trải qua một lần vấp ngã hôn nhân, giọng ca như thấu hiểu từng sắc độ nỗi buồn. Bầu trời trong mắt cô không còn những ngôi sao lấp lánh, mà toát lên màu xám ảm đạm, có phần thê lương.
Lá thư cho chồng và con trai
Không phải ngẫu nhiên Adele nhận xét 30 là album riêng tư nhất sự nghiệp. Tên các ca khúc phần lớn dùng đại từ ở ngôi thứ nhất – tôi (I, me), của tôi (my) – như thể nhấn mạnh tính cá nhân, rằng cô hát cho bản thân trước khi phục vụ khán giả.
Sau khi tuyên bố “sẵn sàng” ở những giây cuối cùng của Stranger by nature, Adele đưa người nghe tiến sâu vào từng ngóc ngách con tim. Cảm giác tội lỗi tiếp tục hiển hiện trong hai bài tiếp theo, được viết riêng cho hai người quan trọng trong đời nữ ca sĩ: chồng cũ và con trai.
Easy On Me là một trong số ít ca khúc Adele úp mở về cuộc hôn nhân thất bại. Cô kể rằng mình đã cố gắng rất nhiều, đã hy vọng và có “ý định tốt”, thậm chí thay đổi bản thân để đặt người yêu lên hàng đầu. Song, tất cả nỗ lực đều không thể thay đổi cái kết.
Xuyên suốt ca khúc, người hát không hề thốt lên một lời oán trách mà chỉ mong có được sự cảm thông từ phía người tình: “Em vẫn chỉ là đứa trẻ, chưa có cơ hội cảm nhận thế giới quanh mình”, cô giãi bày và thầm mong anh độ lượng.
My little love ra đời với mục đích tương tự, nhưng khác đối tượng. Lời hát gửi gắm tâm tư ca sĩ dành cho cậu con trai Angelo chín tuổi, vẫn còn quá nhỏ để thấu hiểu nỗi đau của mẹ.
Ca khúc là kết quả từ quãng thời gian Adele gặp bác sĩ để trị liệu tâm lý. Theo lời khuyên, ngôi sao dành nhiều thời gian để trò chuyện với con hàng ngày như tâm sự với một người bạn. Để tăng tính chân thật, nữ ca sĩ lồng những đoạn băng ghi âm vào bài, giúp người nghe phần nào cảm nhận những gì cô đã trải qua.
Với chồng cũ, Adele mong mỏi sự đồng cảm, còn với con trai, cô hy vọng được tha thứ. Ngôi sao mong muốn khi Angelo lớn lên và nghe album sẽ mở lòng với mẹ, không như cô phải mất nhiều thời gian mới mở lòng với cha.
Không một lời giải thích, cô sẵn sàng nhận hết sai lầm thuộc về phần mình. “Mẹ xin lỗi nếu việc mẹ làm khiến con buồn”, Adele thủ thỉ.
Âm nhạc vừa hoài cổ vừa phá cách
Bên cạnh những gương mặt quen thuộc như Greg Kurstin, Max Martin, Shellback và Tobias Jesso Jr. – bộ tứ thực hiện 25, Ludwig Göransson và Inflo là hai cái tên đáng chú ý trong đội ngũ sản xuất 30 của Adele.
Gắn liền với hàng loạt bản nhạc phim nổi tiếng (Tenet, Black Panther), Göransson thổi vào không khí điện ảnh ngay từ bài mở đầu. Trong khi đó, Inflo mang đến sự hoài cổ trong những bản pop soul cuối album.
Khi Strangers by nature cất lên những nốt nhạc đầu tiên, nhà soạn nhạc Thụy Điển kéo người nghe trở về Kỷ nguyên Vàng (The Golden Age), thời hoàng kim của Hollywood với những bộ phim trắng đen không lời. Ý tưởng thực hiện ca khúc cũng được Adele lấy cảm hứng từ cuộc đời minh tinh Judy Garland – người từng ly hôn đến bốn lần trong ba thập niên – được khắc họa trong phim Judy (2019).
Ánh hào quang màn bạc tiếp tục len lỏi trong những ca khúc của 30. Tiếng piano của Erroll Garner trong All Night Parking vẽ nên không gian tĩnh lặng của những quán bar Âu Châu. Tiếng dàn dây kéo từng đợt trong Love Is A Game dựng lại khung cảnh Judy Garland hát The Man That Got Away trong phim A star is born.
Cách biên tập album cũng tuân thủ cấu trúc ba hồi kinh điển trong điện ảnh. Hồi một gồm ba ca khúc dạo đầu đậm tính tự sự, thiết lập không khí của những thước phim xưa. Hồi hai là bộ bốn ca khúc tiếp theo, mô tả cách Adele vượt qua chấn thương tâm lý. Hồi ba tách biệt bằng bản interlude (dạo giữa), khép lại album với hình ảnh nữ ca sĩ vực dậy sau mất mát, nhận ra tha thứ là liều thuốc chữa lành, tình yêu là bài toán không lời giải.
Khi 30 bước sang hồi hai cũng là lúc Adele tạm gác nỗi buồn sang một bên để chơi đùa cùng âm nhạc. Các nhà sản xuất pha trộn nhiều thể loại từ rock đến reggae, nhào nặn thành những bản pop có tiết tấu nhanh, dễ nghe và lôi cuốn.
“Phù thủy” Max Martin chứng minh “họa mi nước Anh” hoàn toàn có thể tung tẩy trên những bản phối trẻ trung với guitar (Can I Get It). Greg Kurstin lại muốn cô trung thành với piano theo phong cách tình ca Elton John (I drink wine).
Một khoảnh khắc thú vị là trong Cry Your Heart Out, nữ ca sĩ dùng giọng giả thanh để đại diện cho một nhân cách khác đang nhắn nhủ bản thân: cứ khóc cạn nước mắt đi cho quên buồn!
Lời thú tội trên thánh đường
Madonna có “lời thú tội trên sàn nhảy” (Confessions On The Dance Floor) thì 30 của Adele hẳn là “lời thú tội trên thánh đường”.
Những ca khúc xuất sắc trong album đều có phần âm nhạc mang hơi hướng phúc âm (gospel). Tiếng vỗ tay trong Oh My God đến giọng bè dày đặc trong Hold On tái tạo những giai điệu Aretha Franklin thuộc nằm lòng từ thuở còn hát trong nhà thờ.
Ngòi bút Adele thì luôn u uất, mang nặng cảm giác hối hận của người đi xưng tội, dù là power ballad hay những bài có giai điệu rộn ràng.
Trong My little love, nữ ca sĩ thú nhận rằng mình sợ hãi, vây quanh là bóng đêm của nỗi cô đơn và sự căng thẳng đến tột độ. Cry Your Heart Out mô tả tâm trạng rối bời của bệnh nhân mắc chứng trầm cảm. Người hát nhốt mình trong phòng, vùi vào men cay, bước đi mà thấy cơ thể chẳng khác bóng ma. Đến Oh my god, cô không còn cách nào đành phải thốt lên với Chúa, van xin Người đừng để mình gục ngã.
Hold On là khoảnh khắc Adele hướng mình về phía ánh sáng giáo đường. “Tôi chẳng muốn sống trong mớ hỗn độn này… tôi loạng choạng trong bóng tối cần giúp đỡ”, cô hát.
Nội lực trong giọng hát Adele đủ sức làm rung chuyển cả khán phòng Royal Albert Hall mà không cần đến một nhạc cụ phụ trợ. Nay, giọng hát ấy tan ra như màn sương, yếu đuối và vụn vỡ. Phần bè không phải của ca sĩ chuyên nghiệp, mà là những người bạn Adele hòa thành dàn đồng ca, vừa nâng đỡ vừa cổ vũ người hát vượt qua sóng gió cuộc đời.
Càng tiến đến cái kết, các ca khúc trong 30 dần hé lộ hình ảnh Adele vực dậy sau cơn bão lòng. Trong To be loved, cô học được rằng tình yêu đi liền mất mát như hai mặt đồng xu, chẳng ai giúp được mình ngoài bản thân. Đến bài hát cuối cùng, Love is a game, cô chợt nhớ đến lời người bạn quá cố Amy Winehouse với câu hát nổi tiếng: “Tình yêu là trò chơi mất mát” (Love is a losing game).
Sau rất nhiều thăng trầm và nỗi đau, Adele quyết định gạt đi hai chữ “mất mát” để biến câu hát trở thành của riêng mình. Tình yêu là trò chơi nhưng cô sẽ không ngần ngại lao vào trò chơi ấy, làm tất cả lại từ đầu, ngốc nghếc và nguyên sơ như thuở 19 đã từng.
*Đọc thêm bài viết về Adele ở đây.
Thông tin:
- 30 của Adele được đề cử “Album của năm” tại BRIT 2022.
Đánh giá: *** (3/5)
